Uchylenie obowiązku alimentacyjnego to temat, który budzi wiele pytań u rodziców płacących alimenty. Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka nie zawsze ustaje automatycznie po osiągnięciu pełnoletności. Sąd bada indywidualną sytuację życiową i finansową zarówno dziecka, jak i rodzica, i dopiero wtedy podejmuje decyzję.
Obowiązek alimentacyjny a pełnoletność dziecka
W polskim prawie obowiązek alimentacyjny nie kończy się wraz z osiągnięciem przez dziecko 18 lat.
Sąd każdorazowo ocenia, czy pełnoletnie dziecko potrafi utrzymać się samodzielnie, czy nadal wymaga wsparcia.
To oznacza, że alimenty na pełnoletnie dziecko mogą być zasądzane, jeśli kontynuuje ono naukę lub nie jest w stanie podjąć pracy.
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego, a nadmierny uszczerbek finansowy
Jedną z przesłanek, które pozwalają rodzicowi złożyć pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, jest nadmierny uszczerbek finansowy.
Sąd analizuje:
- możliwości zarobkowe rodzica,
- różnicę w standardzie życia rodzica i dziecka,
- wpływ alimentów na codzienne utrzymanie rodzica.
Przykład: jeśli rodzic trwale stracił zdolność do pracy, sąd może zmienić wysokość alimentów lub je całkowicie uchylić.
Brak starań dziecka a alimenty na pełnoletnie dziecko
Rodzice są zobowiązani do wychowania dziecka do samodzielności, ale dziecko także musi podjąć wysiłek, aby się utrzymać.
Alimenty na pełnoletnie dziecko mogą zostać uchylone, jeśli:
- dziecko powtarza lata nauki z powodu lekceważenia obowiązków,
- zmienia kierunki studiów bez związku i celu,
- nie podejmuje pracy przy studiach w trybie zaocznym.
W takich przypadkach sąd może uznać, że dalsze płacenie alimentów jest bezzasadne.
Data wsteczna uchylenia obowiązku alimentacyjnego
W pozwie warto wskazać datę, od której alimenty powinny przestać być wypłacane.
Zdarza się, że pełnoletnie dziecko ukrywa fakt podjęcia pracy czy zakończenia nauki, aby dłużej pobierać świadczenia.
Sąd ma prawo uchylić obowiązek alimentacyjny z datą wsteczną, co oznacza, że część wypłaconych alimentów podlega zwrotowi.
Podsumowanie – kiedy sąd orzeka uchylenie obowiązku alimentacyjnego?
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego następuje, gdy spełnione są określone przesłanki:
- dziecko osiągnęło pełnoletność,
- dalsze płacenie alimentów powoduje nadmierny uszczerbek finansowy dla rodzica,
- dziecko nie dokłada starań, aby samodzielnie się utrzymać.
Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie. Sąd ocenia sytuację finansową i życiową zarówno zobowiązanego rodzica, jak i pełnoletniego dziecka.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
