Gdy umiera nam ktoś bliski w chwili jego śmierci otwiera się spadek. W następstwie oznacza to, że ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego przechodzi na inne osoby zgodnie z ustawą.
Oczywiście dotyczy to przypadku gdy zmarły nie sporządził testamentu.
Poniżej pozwolę sobie opisać kilka przypadków kolejności dziedziczenia ustawowego, określając kto po kim dziedziczy.
Zmarły pozostawił małżonka i dziecko/dzieci
Zasadą jest, że po śmierci małżonka, który pozostawił żonę/męża i dziecko/dzieci, stają się oni spadkobiercami w częściach równych, z zastrzeżeniem, że udział małżonka nie może być mniejszy niż ¼.
Dla przykładu:
Jeżeli zmarły zostawił małżonka i dwójkę dzieci, udział każdego z nich będzie wynosił po 1/3 części spadku.
Zmarły pozostawił małżonka, nie mieli dzieci
Jeżeli natomiast zmarły pozostawił małżonka i 4 dzieci, udział małżonka w spadku będzie wynosił ¼ części spadku, zaś każdego z dzieci 3/16 części spadku.
W przypadku gdy małżonkowie nie mieli dzieci, to do spadku dochodzi jeden z małżonków i rodzice zmarłego. Udział małżonka będzie wynosił ½ części spadku, zaś rodzice otrzymają po 1/4 części spadku.
Zmarły pozostawił dzieci, bez małżonka
Gdy zmarły pozostawił dzieci, to dochodzą one do spadku w częściach równych
Dla przykładu:
Przy trójce dzieci, każde odziedziczy po 1/3 spadku, przy piątce każde po 1/5 części spadku.
Zmarły nie miał małżonka i dzieci
Gdy zmarły nie posiadł dzieci ani małżonka, to udział w spadku po nim dziedziczą rodzice po ½.
W przypadku gdy, zmarły nie pozostawił, dzieci, małżonka, jego rodzice zaś nie dożyli otwarcia spadku, dalszymi w kolejności do dziedziczenia ustawowego będzie rodzeństwo spadkodawcy. Jeżeli któreś z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku, a pozostawiło swoje dzieci, to dziedziczą one udział spadkowy swojego ojca/matki.
Jednakże, w braku małżonka, dzieci, rodziców, rodzeństwa i dzieci rodzeństwa do spadku powołani są dziadkowie.
Jeżeli zmarły nie pozostawił małżonka i wymienionych wyżej krewnych, dziedziczyć będzie pasierb, jeżeli żadne z jego rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
Jeżeli powołany powyżej krąg osób nie może zostać spadkobiercami, dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Natomiast w przypadku gdy nie da się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania na terenie Rzeczpospolitej lub miejsce to znajduje się za granicą, wtedy dziedziczy Skarb Państwa.
Powyższe wytyczne nie uwzględniają wyjątków jakie przewiduje ustawa, ostatecznie dziedziczenie ustawowe ustala się na konkretnym stanie faktycznym, o ile nie sporządzono testamentu. Kwestia dziedziczenia na podstawie testamentu jest istotna z punktu widzenia oceny prawa do zachowku po zmarłym. W przypadku problemów z ustaleniem kręgu spadkobierców ustawowych zapraszam do kontaktu.
