Alimenty w rozwodzie

Spis treści

zdjęcie z foter.com

Głównym skutkiem sprawy o rozwód jest rozwiązanie małżeństwa. Sąd w wyroku rozwodowym rozstrzyga jednak również o innych kwestiach. Jeżeli małżonkowie mają małoletnie dziecko, jeden z małżonków na skutek małżeństwa znajdzie się w niedostatku, lub małżeństwo zakończy się z winy jednej ze stron, w wyroku rozwodowym będą znajdowały się alimenty.

Alimenty na dziecko

Alimenty na małoletnie dziecko lub dzieci są obligatoryjną częścią wyroku rozwodowego. Sąd ma obowiązek ustalić udział w usprawiedliwionych kosztach utrzymania dziecka, rodzica który nie sprawuje bezpośredniej pieczy nad dzieckiem.

Na wysokość alimentów będą się składać koszty wydatków na dziecko sprowadzone do miesięcznej średniej. Przy ustalaniu kwoty istotne są możliwości majątkowe i zarobkowe rodziców. Przez to należy rozumieć nie tylko osiągane dochody, ale również możliwości uzyskania dochodu. Jeżeli dziecko ma majątek z którego jest w stanie samo się utrzymać, alimenty w mogą być mniejsze.

Alimenty na współmałżonka

Alimenty na drugiego małżonka są fakultatywnym elementem wyroku. Jeżeli strona nie zgłosi takiego roszczenia, sąd nie będzie się tym zajmował w rozwodzie. Prawo przewiduje dwie sytuacje w których małżonek może domagać się alimentów na swoją rzecz.

Niedostatek

W sytuacji w której rozwód ma być bez orzekania o winie lub z orzeczeniem o winie obojga małżonków, strona może wystąpić z roszczeniem o zasądzenie alimentów. Przesłanką umożliwiająca wystąpienie z roszczeniem jest niedostatek po stronie uprawnionego.

Pojęcie niedostatku nie zostało szczegółowo określone w ustawie. Judykatura i doktryna wypracowały jednak podstawy umożliwiające określenie tego stanu. W wyroku SN z dnia 7 września 2000 r. w sprawie I CKN 872/00 Sąd stwierdził, że w niedostatku znajduje się ten, kto nie może własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części. Usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku.

Wysokość alimentów w powyższym przypadku uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego małżonka.

Istotnym jest, że powyższy obowiązek alimentacyjny co do zasady obowiązuje przez okres 5 lat.  W przypadku gdy uprawniony małżonek wejdzie w nowy związek małżeński w tym okresie, obowiązek również wygasa.

Wina w rozwodzie

Orzeczenie winy w wyroku rozwodowym wyłącznie jednego z małżonków umożliwia wystąpienie z roszczeniem o zapłatę alimentów.

Aby takie roszczenie było uznane muszą zostać spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze zobowiązanym jest małżonek wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa. Po drugie sytuacja materialna małżonka niewinnego na skutek rozwodu istotnie się pogorszyła.

W uchwale SN z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. III CZP 91/86 wskazano, że dla oceny, czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego, z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.

Przyjęte uregulowanie nie daje wprawdzie małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym. Umożliwia jednak  małżonkowi niewinnemu prawo do bardziej dostatniego poziomu życia. Pojęcie stopy życiowej stanowi element, który przy określeniu usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego trzeba także brać pod uwagę.

Alimenty po rozwodzie

Warto również wiedzieć, że brak zgłoszenia roszczenia o zapłatę alimentów przez współmałżonka w sprawie rozwodowej nie powoduje utraty możliwości wystąpienia z taki powództwem po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.

Oczywiście zasadność roszczenia będzie zależała od stanu faktycznego i spełnieniu przesłanek określonych prawem.